💠 چرا در برنامه ریزی شهری و منطقه ای به رویکردهای آینده پژوهانه نیاز داریم؟
💡آینده ای که خواهد بود یا آینده ای که می تواند باشد؟
🔺در شرایط تغییرات سریع، غیر قابل پیش بینی و عمیق دوران معاصر، در سیاستگذاری و مدیریت مجموعه های شهری و منطقه ای هم تلاطم و آشفتگی به وجود آمده است
سیاستگذاری در این محیط پیچیده (که عوامل با یکدیگر ارتباطات درهمتنیدهای دارند و سیاستگذاران با فقدان اطمینان از نتایج آیندهی برنامهها و فعالیتهایشان مواجه هستند) امری پویا با ویژگی های خاص است. در برنامه ریزی های خطی رایج توان انعطاف در برابر تغییرات شتابان و چندوجهی پیش رو وجود ندارد.
رویکردهای رایج در عموم برنامه ریزیهای منطقهای و شهری دچار اشکالاتی است که نیاز است با تغییر رویکرد و تغیر نگاه، آن را ترمیم کرد.
🔺به طور مثال یکی از مسایلی که در برنامهریزیهای فعلی در حوزه شهر و منطقه مورد انتقاد واقع میشود، پررنگ بودن نقش سیاست در برنامهریزی است
برنامههای منطقهای و شهری بیش از آنکه برنامهای بلندمدت با افق بیش از 50 سال باشند، برنامههایی کوتاهمدت با افقهای انتخاباتی هستند
بهعلاوه، به دلیل وجود بحرانهای شهری و منطقهای، برنامهریزان در پی پاسخ به بحرانهای موجود برنامهریزی میکنند که این موضوع نیز منجر به کوتاه شدن افق زمانی برنامههای توسعه منطقهای و شهری میشود
کوتاهمدت بودن برنامهها، توسط برخی محدودیتهای برنامهریزیهای رایج- همچون تکیه بر دادههای موجود در گذشته، و نه در آینده- نیز تقویت میشود.
🔺مساله دیگر مورد انتقاد در برنامه ریزی های رایج حوزه شهر و توسعه منطقه ای، رویکرد پیشبینی محوری است
🔷در این رویکرد، تغییرات احتمالی روندهای رایج در پیشبینی در نظر گرفته نمیشوند، به اندرکنشهای پیچیده ابعاد مختلف منطقه توجهی نمیشود، روندهای ابعاد ملموسی همچون اقتصاد، جمعیت و محیطزیست بیش از روندهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی مورد پیشبینی قرار میگیرند
در واقع تصور آیندهای که «خواهد بود» بهجای آیندهای که «میتواند باشد» مورد نظر قرار میگیرد.
🔹یکی از انتقاداتی که به پیش بینی وارد می شود این است که معمولا مفروضاتی که مبتنی بر آنها پیشبینی صورت گرفته رد میشوند و نتایج نیز بدون ارائه ی بدیل، بر مبنای همین مفروضات ارائه می شود
همچنین برنامهریزان آن زمان مورد انتقاد قرار میگیرند که پیشبینی خود را بهعنوان محتملترین آینده و یا آینده مطلوب، ارائه میکنند
موضوعات مرتبط: برنامه ریزی منطقه ای ، برنامه ریزی شهری




















