⛈ اگر هوای سرد به سمت هوای گرم پیش رود، یک جبهه سرد به وجود می آید. از طرف دیگر، اگر یک توده هوای سرد در حال عقب نشینی باشد و هوای گرم پیشرفت کند، یک جبهه گرم به وجود می آید.
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی
🌊🌪تغییرات اقلیمی چیست؟
تغییراقلیم به معنی خطرناک خود یعنی خشم طبیعت
تغییرات اقلیمی ناشی از فعالیت انسان زمانی رخ می دهد که حجم زیادی از گازهای گلخانه ای وارد جو زمین شود
از مهمترین منابع گازهای گلخانه ای، استفاده از سوخت های فسیلی(نفت، گاز و ذغال سنگ) است
دی اکسید کربن و متان از مهمترین گازهای گلخانه ای هستند
وقتی گازهای گلخانه ای زیادی وارد جو زمین شود دمای زمین به شکل خطرناکی بالا می رود به این دلیل که گازهای گلخانه ای نور خورشید را در جو زمین حبس می کند
هر چه دنیا نفت و گاز و زغال سنگِ بیشتری مصرف کند غلظت گازهای گلخانه ای بیشتر می شود اگر غلظت گازها از حد معمول بالا رود متوسط دمای زمین گرمتر می شود و این عامل باعث تغییر چرخه آب و هوایی می شود
#یعنی خشکسالی، طوفان و سیل های طولانی و شدیدتر، ریزگرد، آتش سوزی طبیعی مهیب
دیگر عوارض آن خشکی رودخانه ها، زمستان گرم و بی برف، باران های بی موقع تابستانی، مصرف سوخت فسیلی درسال گذشته دهها میلیارد تُن گازهای گلخانه ای وارد جو کرده و تغییرات اقلیمی شدید و زیان باری ایجاد نموده
هدف کنفرانس تغییرات اقلیمی
۱- کاهش استفاده از گازهای گلخانه ای
۲- کمک به کشورهای آسیب دیده
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی
|
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی ، علوم زمین
تصاویر ماهواره ای پوشش ابر
تصاویر متحرک ماهواره
تصویر ماهواره
هر یک ساعت یک تصویر
تصویر متحرک ماهواره
تصاویر ماهواره ثابت
تصویر ماهواره ثابت
هر ۱۵ دقیقه یک تصویر
انیمیشن تصاویر ماهواره ای غرب آسیا ، آفریقا و قسمتهایی از اروپا که منشا اکثر سیستم های ورودی به ایران است
تصاویر پوشش ایر
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی
هواشناسی و طبیعتگردی
شاخهای از دانش هواشناسی است که به تازگی شکل گرفته و به زبان ساده به معرفی پدیدههای هواشناسی درخردمقیاس و میانمقیاس به کوهنوردان و طبیعت گردانمیپردازد. نخستین کتاب در این باره به نام هواشناسی و طبیعتگردی در سال ۱۳۹۲ توسط جعفر سپهری، استادهواشناسی کوهستان به چاپ رسید.
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی ، طبیعت گردی و گردشگری
- هواشناسی، هوا را و اقلیمشناسی، آب و هوا را شناسایی و تبیین میکند.
- هواشناسی وضعیت جوی را بهطور عام و برای یک لحظه بررسی میکند؛ اما، آب و هواشناسی تیپ هوای غالب یک مکان معین را در دوره طولانی مطالعه و تفاوتهای آب و هوایی مکانها را کشف میکند.
- هدف هواشناسی شناخت مطلق و عام اتمسفر و تغییرات آن (هوا) است؛ ولی در آب و هواشناسی سعی میشود با شناخت آب و هوای هر منطقه، تأثیرهای آب و هوایی آن بر روی فعالیتهای انسانی مشخص شود.
- هواشناس وضع هوا را در کوتاه مدت پیشبینی میکند؛ اما، آب و هواشناس براساس عوامل بهوجود آورنده آب و هوا، پدید آمدن آب و هوای خاصی را در مکانی خاص و با توجه به تأثیر آن در زندگی انسانها، پیشبینی میکند.
- ابزار شناسایی و توجیه هواشناس، اصول و قوانین و مدلهای فیزیکی و دینامیکی است. اما ابزار آب و هواشناس، علاوه بر اصول علم هواشناسی، اصول و مفاهیم جغرافیایی نیز هست.[۱]
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی

نقشه دمای متوسط ۳۰ ساله جهان
آبوهواشناسی یا اقلیمشناسی به دانش مطالعه اقلیم و مشخصات متوسط آب و هوایی در یک دوره بلند مدت گفته میشود. این شاخه از دانش نوین شاخهای است از رشتهٔ دانشهای جوی و نیز زیر رشته جغرافیای طبیعیبوده که خود جزئی از علوم زمین به شمار میرود. امروزه اقلیمشناسی دربرگیرندهٔ اقیانوس شناسی و زیست-زمین شیمی است. اقلیمشناسی در سطح ابتدایی آن میتواند با واژهٔ پیشبینی هواشناسی نامیده شود که به کمک روشهای کمی انجام میشود. مدلهای اقلیمی در طیف گستردهای از اهداف از بررسی تغییرات آب و هوایی و سامانههای اقلیمی نا پیشبینی آینده بهکار گرفته میشوند.
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی
تاریخچه
اولین بار ادموند هالی به سال ۱۶۸۸ اسنادی را در زمینه پدیدههای جوی و نقشههای مربوطه به بادهای متواتر در سطح اقیانوسها، برای بخشی از سطح زمین منتشر میکند و در سال ۱۸۴۰ هوری نقشه بادهای اقیانوسها را ترسیم و توان و جهت وزش آنها را مشخص میسازد و بدین ترتیب در رفع نیاز دریانوردی گامی برداشته میشود.
نخستین اندیشمندی که رویدادهای هواشناسی را مدون و طبقهبندی نمود و او را باید، بهحق، پدر دانش هواشناسی نامید، دانشمند ایرانی سده پنجم هجری، ابوحاتم اسماعیلاسفزاری خراسانی است که برای نخستین بار در جهان پدیدههای جوی و هواشناسی را به زبان فارسی در کتاب خود به نام آثار علوی (به معنای واژه Meteorology)، گردآوری نمودهاست.
سیر تحولی و رشد
در اواخر قرن نوزدهم مطالعات جوشناسی در سطح زمین به ویژه در زمینه اندازهگیری بارانها توسعه پیدا میکند و از سال ۱۹۱۶ مطالعه پدیدههای جوی در زمینه پیشبینی هوا شکل مییابد و این بررسیها بر مبنای ویژگیهای سیستماتیک صورت میگیرد. در سالهای بعد، توسعه هوانوردی پیشبینیهای دقیقتری را در وسعت گستردهای ایجاب میکند و آگاهی هوانوردان از حالتهای احتمالی آزمایشهای مربوط به هوا در ناحیه معین و برای یک لحظه از زمان الزامی مینماید و به منظور رفع همین نیاز هست که در پارهای از نقاط دنیا سازمانهای هواشناسی بهوجود میآید.
به تدریج به موازات توسعه شناساییهای علمی، برای بهرهگیری منطقی از منابع اقتصادی زمین به آگاهیهای بیشتری از پدیدههای جوی احساس نیز میشود. به گونهای که برای شناخت قدرت هیدرولیکی ناهمواریها و «نفت سفید» کوهستانها به عنوان منبع زایش آبها، تعیین حجم متوسط آب رودخانهها در رابطه با نوسان میزان بارندگی سالانه حوضهها مورد توجه قرار میگیرد. همچنین پیشرفت علم کشاورزی به منظور کاشت و برداشت محصولات کشاورزی، مهندسین زراعی را به کسب اطلاعاتی در زمینه آب و هواشناسی وامیدارد و همین نیاز به عنوان انگیزه دیگری در پیشرفت تحقیقات کلیماتولوژیمؤثر میافتد.
هواشناسی در ایران
هواشناسی به مفهوم امروزی علمی نوپا در کشور ایران است. اولین اطلاعات هواشناسی در ایران مربوط به ایستگاههایی در سفارتخانههای کشورهای اروپایی بودهاست. با توجه به نیازهای روزافزون امور هواپیمایی و کشاورزی و آبشناسی ساختارهای جدید ایستگاههای هواشناسی در اوایل دهه سی شمسی در ایران ایجاد شد که از جمله آنها ایستگاههای جمعآوری اطلاعات هواشناسی زیر نظر بنگاه توسعه کشاورزی آن دوران میباشد. بعدها سازمان هواشناسی بهعنوان قسمتی از وزارت جنگ به کار جمعآوری و ارائه خدمات هواشناسی میپرداخت و بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷ زیر نظر وزارت راه و ترابری قرار گرفت. دکتر گنجی و محمود حسابی از پیشکسوتان هواشناسی ایران هستند. همچنین مهدی بازرگان نیز تألیفاتی در زمینه هواشناسی دارند. دانشمندان بزرگ ایرانی در کتابهای خود به موضوع هواشناسی پرداختهاند. ابوریحان بیرونی در کتاب آثار الباقیه، ابوعلی سینا در کتاب دانشنامه علائی بخش طبیعیات، اسفزاریخراسانی در کتاب آثار علوی، شهمردان بن ابالخیر رازی در نزهت نامه علائی.
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی

یک هواشناس در حال کار در اکلاهما
اگر چه موضوع مطالعه هواشناسی و اقلیمشناسی، اتمسفر (هواسپهر) است، ولی هر کدام با نگرشی متفاوت آن را بررسی میکنند:
- هواشناسی، هوا را و اقلیمشناسی، آب و هوا را شناسایی و تبیین میکند.
- هواشناسی وضعیت جوی را بهطور عام و برای یک لحظه بررسی میکند؛ اما، آب و هواشناسی تیپ هوای غالب یک مکان معین را در دوره طولانی مطالعه و تفاوتهای آب و هوایی مکانها را کشف میکند.
- هدف هواشناسی شناخت مطلق و عام اتمسفر و تغییرات آن (هوا) است؛ ولی در آب و هواشناسی سعی میشود با شناخت آب و هوای هر منطقه، تأثیرهای آب و هوایی آن بر روی فعالیتهای انسانی مشخص شود.
- هواشناس وضع هوا را در کوتاه مدت پیشبینی میکند؛ اما، آب و هواشناس بر اساس عوامل بهوجود آورنده آب و هوا، پدید آمدن آب و هوای خاصی را در مکانی خاص و با توجه به تأثیر آن در زندگی انسانها، پیشبینی میکند.
- ابزار شناسایی و توجیه هواشناس، اصول و قوانین و مدلهای فیزیکی و دینامیکی است. اما ابزار آب و هواشناس، علاوه بر اصول علم هواشناسی، اصول و مفاهیم جغرافیایی نیز هست.[۱]
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی

یک نقشه ایزوبار از جزایر بریتانیا
مطالعه و پژوهش دربارهٔ تمامی جنبههای جو زمین که بهطور تفصیلی از سطح زمین تا سطح بالایی جو را در بر میگیرد، امروزه تحت عنوان علوم جوی نامیده میشود. واژه قدیمی و مصطلحتر هواشناسی مطالعه سطوح پایانی جو را، که دارای تغییرات دائمی است، شامل میشود. بشر از ابتدای خلقت به دلیل تماس نزدیک با طبیعت و مشاهده عینی پدیدههای جوی همواره نسبت به کشف این پدیدهها کنجکاوی نشان دادهاست. اولین تجربه عینی پدیدههای جوی شاید مشاهده رعد و برق و آتش گرفتن جنگلها بوده که بعدها به کشف آتش منجر شدهاست. همچنین اولین کوشش انسان برای تهیه غذا و کشاورزی نیز همراه با دیدهبانی هوا بودهاست.
هواشناسی شاخهای تخصصی از فیزیک پیشرفتهاست که از ابزارهای ریاضی پیچیدهای بهره میگیرد و بر همه علوم فیزیک تکیهای استوار دارد. هواشناسی بیش از همه با نظریه تابش الکترومغناطیسی، ترمودینامیک، مکانیک کلاسیک، فیزیک شارهها، شیمی فیزیک و نظریه لایه مرزیسر و کار دارد. اگر جو زیرین نیز در آن گنجانده شود، فیزیک خورشید، طیفشناسی، فیزیک پلاسما، یونش،فیزیک ذرات بنیادی، پدیدههای اشعه ایکس، نور شناخت، فیزیک پرتوی کیهانی، پدیدههای برانگیزش، الکترودینامیک،مگنتو هیدرودینامیک، انتشار رادیویی و سایر فرایندهای مربوطه را نیز باید فرا گرفت.
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی
دانشمند ایرانی سده پنجم هجری، ابوحاتم اسماعیل اسفزاری خراسانی برای نخستین بار در جهان پدیدههای جوی و هواشناسی را به زبان فارسی در کتاب خود به نامآثار علوی گردآوری نمودهاست.
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی
پدیدههای هواشناسی، رویدادهای آب و هوایی قابل مشاهده هستند که توسط علم هواشناسی توضیح داده میشوند. پدیدههای هواشناسی با تغییرات اتمسفر زمین توضیح و تفسیر میشوند: دما، فشار هوا، بخار آب، جریان باد و اختلاف و ارتباط این متغیرها و اینکه در زمان چطور تغییر میکنند. مقیاسهای فضایی مختلف برای توصیف و پیشبینی آب و هوای یک محلی، منطقهای و جهانی استفاده میشوند.
هواشناسی، اقلیمشناسی، فیزیک جوی و شیمی جوی زیر شاخههای علوم جوی هستند. هواشناسی و آبشناسی باهم حوزهٔ جدیدی به اسم آب و هواشناسی به وجود میآورند. تعاملهای بین جو زمین و اقیانوسها بخشی از سیستم جو اقیانوسی است. هواشناسی در حوزههای مختلفی مثل ارتش، تولید انرژی، حمل و نقل، کشاورزی و ساخت و ساز کاربرد دارد. کلمهٔ هواشناسی در انگلیسی (meteorology) ریشهٔ یونانی دارد و به معنی بسیار بالا در آسمان و مطالعهٔ اشیای موجود در هوا است.
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی
انواع ابرها
أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحَابًا ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكَامًا فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ
النور﴿۴۳﴾
آيا ندانستهاى كه خدا[ست كه] ابر را به آرامى مىراند سپس ميان [اجزاء] آن پيوند
مىدهد آنگاه آن را متراكم مىسازد پس دانههاى باران را مىبينى كه از خلال آن
بيرون مىآيد.
سيروس
مرتفع ترين ابر مي باشد و به شكل پرمانند و سفيد رنگ و شفاف در اسمان ديده مي
شودو معمولا"علامت هواي بد مي باشد.
سيروكوموس
اين ابر اغلب بدون سايه مي باشد و غالبا"به جاي خورشيد و ماه هاله اي در اسمان
پدید مي اورد ظهور ان در اسمان مقد مه فرارسيدن هواي ابري و طوفاني است .
التوكومولوس
اين ابر معمولا"به صورت شيار يا امواج منظمي مشاهده مي گردد . اين ابر در بالاي
قله كوههاديده مي شود و علامت هواي بد و ايجاد رعد و برق است.
استراتوكومولوس
اين لبر داراي رنگ تيره يا سفيد مايل به خاكستري است و معمولا"به صورت دسته يا
توده كروي شكل هستند . اين ابر علامت فقدان شرايط بارندگي رگباري است.
كومولوس
اين ابرشكل گل كلمي دارد و بالاي ان گنبدي شكل است و پنبهاي مي باشد و
معرف هواي خوب است.
كومولونيمبوس
اين ابر به شكل برج عظيمي است كه رنگ بالاي ان به صورت ابي روشن و زير ان به
رنگ ابي تيره است . اين ابر علامت رعد و برق و بارندگي رگباري است.
برگرفته ازسايت:http://tomyanh.blogfa.com/post-63.aspx
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی
ارتفاع ابرها چگونه تعیین میشود؟
دو فیزیکدان جوشناس در انگلستان بر اساس یافتههای خود به این نتیجه رسیدهاند که الکتریسیتهی جو سراسری، ارتفاع پایهی انواع معینی از ابرها را تحت تاثیر قرار میدهد؛ این الکتریسیته توسط پرتوهای کیهانی٬ آبوهوای فضا و النینیو (El Niño) تغییر مییابد.
گیلز هریسون (Giles Harrison) که به همراه مارتن آمبائوم (Maarten Ambaum) این مطالعه را در دانشگاه Reading انجام دادهاند توضیح میدهند: «جریانهای الکتریکی٬ به دلیل وجود مدار الکتریکی سراسری٬ به شکل پیوسته در اغلب نقاط جو جاری میشوند که این جریانها بعضی مواقع از میان ابرها عبور میکنند.»
هاریسون میافزاید: «اینکه این جریانهای کوچک ریزقطرات تشکیلدهندهی ابرها را تحت تاثیر قرار میدهند یا نه٬ سوالی است که پاسخ دادن به آن بسیار دشوار است. چون همواره اثرات بسیار قویتر دیگری هم وجود دارند که این ریزقطرات را تحت تاثیر قرار میدهند.»
تاریکی قطبی
با این تصور٬ این دو دانشمند نوع معروفی از ابرها موسوم به «ابرهای لایهیی» را در طول تاریکی قطبی مورد تحقیق قرار دادند؛ تاریکی قطبی به زمانی گفته میشود که بسیاری از اثرات دیگری که در این پدیده دخالت دارند یا کاهش یابند و یا حضور نداشته باشند. بر اساس اندازهگیریهایی که توسط یک ارتفاعسنج ابری (ceilometer) لیزری در سودانکایلو (Sodankylä) در فنلاند و هالی در قطبجنوب انجام شده٬ به ازای یک درصد افزایش چگالی جریان الکتریکیِ هوای بدون ابر٬ ارتفاع پایهای ابری٬ به طور متوسط چهارمتر افزایش مییابد؛ این یعنی جابجاییهایی حداکثر تا ۲۰۰ متر در روز نیز ممکن است.
الکتریسیته جو سراسری از یک چرخه روزانه برخوردار است که حدود ساعت ۳:۰۰ به کمینه مقدار خود و در حدود ساعت ۱۹:۰۰ به وقت گرینویچ - زمانیکه نقاط حساس رعدوبرق همانند آفریقا و آمریکای شمالی٬ در فعالیت بالایی قرار دارند- به اوج خود میرسد. این فعالیت چرخشی در اوایل قرن بیستم بر روی بُرد یک کشتی که توسط موسسهی کارنیگ (Carnegie) واشنگتن راهاندازی شده بود٬ کشف شد. این تغییرات به منحنی کارنیگ معروف است و یا همان طور که هاریسون به شکل شاعرانهای بیان کرده:«ضربان قلب الکتریکیِ بنیادینِ زمین» است. هاریسون و آمبائوم دریافتند که ارتفاع پایهیی ابرهای لایهیی که آنها به دنبال آن بودند٬ چرخهی مشابه منحنیِ کارنیگ را طی میکند. آنها معتقدند که این اثر ممکن است ناشی از بارگذاری ریزذرات در پایهی ابری باشند که آنها را تشویق میکند تا این دو را به هم ارتباط بدهند.
رعدوبرق و آبوهوای فضا
به گفته ی هاریسون «استنباطی که وجود دارد این است که عواملی همچون رعدوبرق٬ پرتوهای کیهانی و دماهای اقیانوس آرام٬ که شارش جریانهای جو را تحت تاثیر قرار میدهند٬ اثرات دوری بر روی خواص ریزقطرات در ارتفاع ابرها داشته باشند.» «موضوع قابلتوجه و ویژهی دیگری که وجود دارد این است که تغییرات آبوهوای فضایی بتواند باعث تغییر آب وهوا در جو پائینتر شود.»
به بیان هاریسون٬ همانطور که در مورد تغییراتی که سریعاً رخ میدهند دیده شده است٬ این نتایج هیچچیزی را در رابطه با اثرات بلندمدت به دست نمیدهد. به گمان او اثبات اینکه این جریانهای الکتریکی ابرها را تحت تاثیر قرار میدهد٬ چشمانداز دیگری را بر روی فرآیندهای جفتشده در داخل جو میگشاید. آمبائوم میافزاید:«تحقق این امر که ضربان قلب الکتریکی سیاره زمین در تشکیل ابرهای لایهای نقش بازی میکند نشاندهندهی آن است که مدلهای موجود در مورد ابرها و آبوهوا هنوز از چنان مولفههای پتانسیلدار مهمی برخوردار نیست.» «درک چنان عناصر مهمی برای بهبود دقت پیشبینی های آبوهوایمان و پیشگویی تغییرات اقلیمی حیاتی است.»
به دام انداختن و انعکاس انرژی
ابرهای لایهیی در حدود ۴۰ درصد از زمین را میپوشانند، گرما را در شب به دام انداخته اما در طول روز باعث انعکاس تابش خورشیدی میشوند. برخلاف ابرهای صاعقهدار چنین ابرهایی قادر به ایجاد برقرسانیِ قوی از درون خود نیستند. کار پیشبینی که هاریسون انجام داده بود، روشهای آزمایشگاهی جدیدی را با استفاده از بالنهای هوا برای آشکارسازی چگونگی باردار شدن ریزقطرات نزدیک لبههای بالایی و پائینی ابرهای لایهیی- به عنوان نتیجهای از جریانهای شارش یافته در جو- توسعه داده بود.
به گفته وی با استفاده از این تکنیکها به شکل نظری نشان داده شده که چگونه بارهای ایجاد شده رفتار ریزقطرات ابر را تحت تاثیر قرار میدهند. اثبات ضربان قلب الکتریکی زمین در ابرهای قطبی٬ گام جلوتری در نشان دادن این بود که آیا ریزقطرات واقعاً با گردش این جریانها تحت تاثیر قرار میگیرند یا نه.منبع: سایت افکار نیوز
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی
ردهبندي ابرها چگونه صورت ميگيرد؟
هواشناسان جهان بر سر سيستم يكنواختي از ردهبندي ابرها توافق كردهاند . سازمان هواشناسي جهان (WMO ) پايبندي به اين سيستم را تشويق ميكند و مسئوليت هرتغيير يا پيشرفتي را كه گاه بهگاه ممكن است به عمل آيد ، بر عهده دارد . ردهبندي كنوني ، تكامل يافته سيستمي است كه در سال 1803 در انگلستان از سوي لوك هووارد منتشر شده ، و رنو فرانسوي و هيلدبراندسون سوئدي آن را بهبود بخشيدهاند . سازمان هواشناسي جهاني تعريفها و عكسهاي انواع مختلف ابرها را به شكل اطلس منتشر ميكند . اطلسي دو جلدي در سال 1957 به چند زبان انتشار يافت .
در اين ردهبندي اصراري نيست كه فرآيندهاي تشكيلدهنده ابرها را در نظر بگيرند ، بلكه به اشكال متمايز ، سايه روشن ، ظواهر كلي و آثار نوري ميپردازند كه هواشناس نيمهحرفهاي آموزش ديده ميتواند آنها را شناسايي كند . هواشناس در مركز تحليل ميتواند ديدهبانيهاي ابرها را از چند ايستگاه كنار هم بگذارد تا از فرآيندهايي كه در دست انجام است سررشتههايي به دست آورد .
ديدهبانيهاي سطحي و هواپيمايي نشان داده است كه ابرها غالباً در گسترهاي از ارتفاعات يافت ميشود كه از تراز دريا تا بلنداي زيرين مرز تغيير ميكند . در زيرين سپهر ، بخشي از جو كه معمولاً ابرها در آنجا حضور دارند به سه (( اشكوب )) تقسيم شده است : بالا ، ميانه ، و پايين . كلالهاي ( سيروس ) ، كلاله كومهاي ( سيروكومولوس ) ، و كلاله پوشن (سيرواستراتوس ) در اشكوب بالا واقعاند . فراز كومهاي ( آلتو كومولوس ) در اشكوب ميانه قرار دارد ؛ پوشني ( استراتوس ) و پوشن كومهاي ( استراتوكومولوس ) در اشكوب پايين قرار دارند . فراز پوشن ( آلتواستراتوس ) معمولاً در اشكوب ميانه يافت ميشود ، ولي اغلب به ارتفاع بالا گسترش مييابد ؛ باراپوشن ( نيمبواستراتوس ) ،كومهاي ( كومولوس ) ، و كومهاي بارا ( كومولونيمبوس ) در چند تراز گسترده است . اشكوبها همپوشي دارند و با عرض جغرافيايي تغيير ميكنند.
در توصيفهاي زير ، تعريفهاي 1957 اطلس ابر سازمان هواشناسي جهاني با حروف ايتاليك چاپ ميشود ، و اطلاعات اضافي براي كمك به دانشجو وسيله مؤلف اين كتاب فراهم شده است .
كلالهاي ( سيروس ) چگونه ابري است؟
ابرهاي جدا از هم ، به شكل رشتههاي ظريف سفيد يا تكهها يا نوارهاي باريك سفيد يا غالباً سفيد . اين ابرها ظاهري ريشريش ( مويگونه) دارند .
پيشوند كلاله ( سيرو ) درباره شكلهايي در تراز عمومي يكسان ولي با ظاهري تا حدودي متفاوت به كار ميرود .كلالهاي ( سيروس ) به ابرهايي جدا از هم ميگويند كه در بالا آنها را تعريف كرديم . اين ابرها به شكلهايي متنوع ، مانند طرهها ، خطوط ظريف در آسمان آبي ، پرهاي شاخهشاخه ، خطوط خميدهاي كه به طرهها ختم ميشود ، و لكههاي سفيد بدون سايه روشن در زمينه آسمان آبي ، مشاهده ميشود . گاه آثار منظر سه بعدي ، به اين ابرها جلوهاي با گسترش قائم يا نوارهايي كه در نقطهاي در افق همگرا ميشوند ميدهد ، ليكن اين اثر ، احساسي كاذب است . همه ابرهاي كلالهاي يا از نوع كلاله ، از بلور يخ تركيب يافتهاند . خورشيد و ماه با تابش از ميان اين ابرهاي بلور يخ هالهاي توليد ميكنند . با اين همه ، در انواع كلالهاي ساده ، توزيع نامنظم ابر از ايجاد بارز اين عمل روي پرتوهاي نور باز ميماند .
ابرهاي كلالهاي ، به دليل ارتفاع و درخشاني زيادشان ، در طلوع وغروب خورشيد ، خيلي بالاتر از افق به صورتي درخشان رنگي ميشوند ، كه اغلب از افق به بالاسو و تقريباً درست تا بالاي سر رنگي زرد يا سرخ روشن دارند .
كلاله كومهاي ( سيروكومولوس ) چگونه ابري است؟
تكه ، برگه يا لايه سفيد نازك ابر بدون سايه روشن ، مركب از عنصرهاي بسيار كوچك به شكل دانهدانه ، چين و شكن ، و مانند آن ، در هم فرورفته يا جدا از هم و با آرايش كم و بيش منظم ؛ پهناي ظاهري غالب اين عنصرها كمتر از يك درجه است .
اين ابرها اغلب به پركهاي كوچك يا تودههاي كروي بسيار كوچك ميماند . هرگاه آرايش يكنواخت بسيار بارزي پيدا ميكنند شكلي را پديد ميآورند كه دريانوردان آن را آسمان چلچلهاي ميخوانند . معمولاً ، كلالهكومهاي با كلالهاي يا كلاله پوشن پيوند دارد . در مقايسه با شكلهاي كلالهاي و كلاله پوشن ، با فراواني كمتري ايجاد ميشود .
كلاله پوشن (سيرواستراتوس ) چگونه ابري است؟
پرده ابر سفيدگون شفاف با جلوهاي ريشريش ( مويگونه ) يا يكنواخت ، كه تمام يا بخشي از آسمان را ميپوشاند و معمولاً پديدههايي هالهاي پديد ميآورد .
گاه كلاله پوشن چنان نازك است كه تنها رنگ آبي آسمان را اندكي به سفيدي گرايش ميدهد . در موارد ديگر جلوه پوشش سنگين سفيد رنگي دارد . گاهي داراي رشتههاي نامنظم است . لبه پوشش كلاله پوشن معمولاً نامشخص است ، و اغلب به تكههايي از كلالهاي ( سيروس ) يا كلاله كومهاي ( سيروكومولوس ) ختم ميشود . گاه به ندرت لبه اين پوشش خطي راست با برش روشن است . كلاله پوشن هرگز ، يا دستكم هنگامي كه خورشيد نسبتاً بالاست ، جلو خورشيد را چنان نميگيرد كه سايه اشياء روي زمين نيفتد .
فراز كومهاي ( آلتو كومولوس ) چگونه ابري است؟
تكه ، ورقه يا لايه ابر سفيد يا خاكستري ، يا سفيد و خاكستري ، غالباً با سايه روشن ، مركب از برگهها ، تودههاي گرد ، توپهاي ورقهاي ، و مانند آن ، كه گاه بخشي از اين ابرها ريشريش يا پخشيده است و ممكن است در هم فرو رفته يا نرفته باشد ؛ بيشتر عناصر كوچك با نظم آرايش يافته معمولاً داراي پهناي ظاهري يك تا پنج درجه است .
شكل ابرهاي فراز كومهاي تا حدودي مانند شكلهاي كلاله كومهاي است ؛ با اين همه ، از ابرهاي اخير از اين رو متمايزند كه بزرگترند و معمولاً در زير و ميانه هر عنصر ابر سايه روشن تيره بارزي دارند . اين ابرها پديدههاي هالهاي توليد نميكنند . لبههاي عناصر غالباً نازك ونيمشفافاند و نمودهاي رنگي روشني را به نمايش ميگذارند كه تنها در اين نوع ابرها يافت ميشود .
فراز كومهاي تراز پايين را ميتوان از روي اندازه عناصر از كلاله كومهاي متمايز ساخت . فراز كومهاي در بيش از يك تراز ممكن است همزمان روي دهد . اين حقيقت كه ابرهاي فراز كومهاي هاله توليد نميكنند نبايد بدين معني گرفته شود كه در دماهاي زير نقطه يخ رخ نميدهند . در واقع ، ابرهاي فراز كومهاي ، همچنين فراز پوشن ( آلتواستراتوس) ، غالباً از ريز قطرههاي مايعي تركيب ميشوند كه تا دماهاي كاملاً زير نقطه يخزني ابر سرد شده باشند .
فراز پوشن ( آلتواستراتوس ) چگونه ابري است؟
ورقه يا لايه ابر مايل به خاكستري يا آبيگون با جلوه خطدار ، ريشريش يا يكنواخت ، كه تمام يا بخشي از آسمان را ميپوشاند ، و داراي بخشهايي چندان نازك است كه خورشيد ، دستكم به صورت مبهم ، به گونهاي كه از پشت شيشه تگرگي پيداست ، از پشت آن ديده ميشود .
فراز پوشن گاه نازك ، به صورت تكههاي روشن ميان بخشهاي بسيار تيره است ، ولي هرگز پيكربنديهاي مشخص نشان نميدهد . زير ورقهاي از فراز پوشن ، هرگز سايه اشياء روي زمين قابل رؤيت نيست .
فراز پوشن را از پوشني ( استراتوس ) يا بارا پوشن ( نيمبواستراتوس ) به اعتبار رنگ خاكستري تيرهتر و يكنواختتر شكلهاي پايين و ساختار ريشريش و روشنايي ضعيف مايل به سفيدي كه اغلب در فراز پوشن ديده ميشود ، ميتوان متمايز ساخت . در جو بسيار دودآلود ، اين تمايز بدون اندازهگيري مستقيم ارتفاع تقريباً ناممكن است . اگر خورشيد يا ماه در تمام مدت كاملاً پنهان باشد ، يعني ، اگر حتي لكه روشني در مجاورت اين اجسام نوراني پيدا نباشد ، ميتوان نتيجه گرفت كه پوشش در آن نقطه آسمان پوشني يا بارا پوشن است .
فراز پوشن ممكن است حاصل تبديل لايهاي از فرازكومهاي باشد ، و از سوي ديگر ، شايد فرازكومهاي نمايانگر مرحلهاي از پراكنده شدن فراز پوشن باشد .
باراپوشن ( نيمبواستراتوس ) چگونه ابري است؟
لايه ابر خاكستري ، كه ظاهر آن با ريزش كم و بيش پيوسته باران يا برف ، كه در اغلب موارد به زمين ميرسد ، پخشيده جلوه ميكند . در تمامي گسترهاش چندان ضخيم است كه خورشيد را كاملاً ناپديد ميكند .
اغلب ابرهاي پايين پراكندهاي زير اين لايه تشكيل ميشوند ، كه ممكن است با آن در هم فرورفته يا فرونرفته باشند .
بارش هميشه هم نبايد به زمين برسد . باران يا برف ممكن است در هوا تبخير شود ، كه در اين حالت معمولاً پايه ابر به خوبي مشخص نيست و نمودي (( نمناك )) دارد كه از خطهاي بارش و ابرهاي (( سبكروان )) ( پارهپوشن ( فراكتواستراتوس )) ناشي ميشود .
باراپوشن غالباً شكلي از اشكال ابر پايين است . از اين رو ، از پوشن كومهاي ( استراتوكومولوس ) متمايز است كه داراي عناصر ابر ناپيوسته يا ، دستكم منظم نيست و به اين اعتبار نسبت به پوشني متمايز است كه تيرهتر است ، شرايط باراني را نشان ميدهد و سطح پايينتر بسيار متغيري دارد .
در توفانهاي معمول عرضهاي ميانه ، غالباً باراپوشن از ضخيمتر شدن و پايينتر رفتن فرازپوشن پديد ميآيد . رگههاي برف يا باراني كه به زمين نميرسد شفشابه خوانده ميشود . پارهپوشن يا ابرهاي سبكروان ، و گاه پارهكومهاي ، در زير باراپوشن تشكيل ميشود و به آسمان منظره سيستم درهمآميخته تيرهاي از ابرهاي پايين ميدهد كه مشخصه هواي بد است . به ندرت ممكن است باراپوشن از پوشنكومهاي تشكيل شود .
پوشن كومهاي ( استراتوكومولوس ) چگونه ابري است؟
تكه ، برگه يا لايه خاكستري يا مايل به سفيد ، يا خاكستري و مايل به سفيد ، ابر كه تقريباً همواره داراي بخشهاي تيره است ، مركب از منگولهها ، تودههاي گرد ، نوردهاي ورقهاي ، و مانند آنها ، كه غيرريشريشاند ( مگر در شفشابه ) و ممكن است درهم فرورفته يا نرفته باشند ؛ اغلب عناصر كوچك با نظم آراسته پهناي ظاهري بيش از پنج درجه دارند .
آرايش اين عناصر ابر به صورت گروهها ، خطها يا موجهايي است كه در يك يا دو راستا قرار گرفتهاند . اغلب نوردهاي ورقهاي پديدار ميشود ، و گاه چنان به هم نزديكاند كه لبههاي آنها به هم ميپيوندند ، ولي حتي هنگامي كه همه آسمان را ميپوشانند سطح زيرين آنها جلوه موجي دارد .
ابرهاي پوشن كومهاي اغلب گسترش قائم محسوسي دارند و از اين رو احتمال دارد با كومهايهاي كوچك اشتباه شوند . با اين همه ، شكلي نرمتر و نامنظمتر از كومهاي دارند و در مشاهده از بالا ديده ميشود كه قلههاي آنها در ارتفاع يكنواخت قرار دارد و نقش لحافگونهاي را به نمايش ميگذارند . گاه اين ابرها با تودههاي بزرگ پوشني اشتباه ميشوند ، كه از متلاشي شدن برگه پوشني يكنواختي پديد آمده است يا از پراكندگي يا پيش از تشكيل برگه پوشني حاصل شده باشند .گاه پوشني به پوشن كومهاي تبديل ميشود ، ليكن اين عمل با متلاشي شدن ساده تودههاي پوشني پيش نميآيد . بايد نقشهاي منظم و تودههاي بارزي وجود داشته باشد .
گاه انتقالي از پوشن كومهاي به بارا پوشن مشاهده ميشود . عناصر پوشن كومهاي ضخيم به طور كامل به هم جوش ميخورند ، و ابر هنگامي باراپوشن خوانده ميشود كه ، پس از ناپديدي عناصر ابر ، خطهاي ريزان بارش مرز صاف سطح زيرين را از هم ميپاشد . شامگاهههاي پوشن كومهاي ، عبارتند از ابرهاي تخت و دراز كه غالباً مشاهده ميشود حوالي غروب آفتاب به صورت محصول نهايي تغييرات روزانه كومهاي ، شكل ميگيرند . نوع ديگر ، كومهايگن ( كومولوجنيتوس ) است كه با پراكنده شدن قلههاي ابرهاي كومهاي ، كه ناپديد شدهاند ، تشكيل ميشود .
پوشني ( استراتوس ) چگونه ابري است؟
غالباً لايه ابري خاكستري با پايه نسبتاً يكنواخت ، كه ممكن است زير باران ، منشورهاي يخ يا برف دانهاي بدهد . هنگامي كه خورشيد از پشت اين ابر مرئي است ، نماي آن به روشني قابل تشخيص است . پوشني پديدههاي هاله توليد نميكند ، مگر ، در صورت امكان ، در دماهاي بسيار پايين . گاه پوشني به شكل تكههاي ناهموار پديد ميآيد .
هنگامي كه از بالا مشاهده ميشود ، پوشني همواره قله يكنواخت دارد ، كه معمولاً با وارونگي دما يا لايه ديگري كه به صورت گرمايي پايدار است مشخص شده است . پوشني همان مشخصههاي مه را ميتواند داشته باشد ، جز اينكه در سطح زمين پديد نميآيد .
كومهاي ( كومولوس ) چگونه ابري است؟
ابرهاي جدا از هم ، غالباً چگال با لبههاي تيز ، كه به طور قائم ، به شكل تپه ، گنبد يا برج در حال برآمدن ، گسترش مييابند و جزء زبرين برآمده آن غالباً به گلكلم ميماند . بخشهاي آفتابي اين ابرها غالباً سفيد درخشان است ؛ پايه آنها نسبتـاً تيره و تقريباً افقي است . گاه كومهاي ناهموار است .
بر فراز خشكيها ، كومهاي اغلب به هنگام روز ظاهر ميشود ، و غالباً به هنگام شب از ميان ميرود . كومهاي فقط ميتواند بارشهاي سبكي را توليد كند . با اين همه ، اغلب به كومهايبارا ، كه ابر رگباري سنگين است ، تبديل ميشود .
ابرهاي كومهاي نمايانگر جريانهاي همرفتي قائم شديدند ؛ از اين رو در هوايي پديد ميآيند كه از پايين گرم يا از بالا سرد ميشود ، به گونهاي كه هواي گرم با هواي سرد پيرامون جابهجا ميشود . (( جوشش )) قلههاي آن غالباً به چشم ميخورد ، كه نشانگر جريانهاي شديد قائم است .
چهار نوع كومهاي در اطلس جهاني ابر داده شده است . اين چهار نوع عبارتاند از پايينكومهاي ، ميانكومهاي ، انبوهكومهاي ، و پارهكومهاي . پايينكومهايها ، كه اغلب از آنها به كومهاي هواي خوب ياد ميشود ، گسترش قائم اندكي دارند . با اين همه ، داراي قلههاي گرد و پايههاي تخت هستند . اغلب به فاصلههاي كم و بيش برابر قرار دارند ولي به سوي افق ، به اعتبار منظر سهبعدي ، انباشتهتر جلوه ميكنند . همچنين ، در نگاه به سوي افق ، پايههاي تخت آنها به صورت رشتهاي از پلهها يا به شكل نردبان ديده ميشود . گسترش قائم انبوهكومهاي بارز است ، ولي به پاي كومهايبارا نميرسد . قلههاي آنها در حال (( جوش )) شديد ديده ميشود . مشخصات ابرهاي ميانكومهاي و پارهكومهاي از نامشان پيداست .
كومهاي بارا ( كومولونيمبوس ) چگونه ابري است؟
ابر سنگين و چگال ، با گسترش قائم قابل ملاحظه ، به شكل كوه يا برجهاي كوهپيكر . بخشي از قسمت زبرين آن معمولاً هموار ، يا ريشريش ، يا خطخط ، و تقريباً همواره تخت است ؛ اين بخش اغلب به شكل سندان يا قارچ عظيم گسترش مييابد .
زيرپايه اين ابر كه بسيار تيره است ، بسياري از مواقع ابرهاي پايين و پارهپاره در آن فرورفته يا فرونرفته ، و گاه بارشي به شكل شفشابه ، وجود دارد .
از دور ، كومهاي بارا به صورت پرجرمترين و بلندترين ابرها قابل تشخيص است . تكوين آن از مجموعهاي از انبوه كومهاي نشانگر جريانهاي قائم شديدي است كه حضور دارند . قله اين ابر غالباً به تراز كلالهاي ميرسد يا از زيرين مرز سر در ميآورد .
پايه اين ابر ، از پايين ، مانند باراپوشن است ، كه داراي ابرهاي سبكروان پايين با خصيصه پارهكومهاي است . در حالت كلي ، حركت تلاطمي اين ابرهاي پايين پارهپاره خيلي بارزتر از آن است كه در باراپوشن پيش ميآيد . كومهاي بارا شكل رشد يافته كومهاي است ، در حالي كه باراپوشن از ابرهايي كه گسترش قائم اندكي دارند پديد ميآيد .
كومهاي بارا ابر تندري وسيعي است كه در هواي تابستاني در قسمت اعظم ايالات متحده ، و در ساير فصلها در مدارگان ، به اين نام معروف است . همواره ، دستكم رگباري قابل ملاحظه توليد ميكند . توسعه آن ياختهاي است ، و همواره ميان دو ابر مجاور از اين نوع فضايي كم و بيش صاف وجود دارد ، مگر در برخي شرايط توفان كلي . هرگاه ابر بالاي سر باشد و ويژگيهايي را كه از دور قابل تشخيص است نتوان ديد ، ريزش رگباري واقعي و تيره شدن ناگهاني آسمان گواهي كافي براي كومهاي بارا گونههاي بسياري از ابرهاي وابسته را پديد ميآورد . آسمان در ترازهاي پايين جلوهاي شكافته و تهديدآميز به خود ميگيرد ، و پراكنده شدن يا از ميان رفتن بخشهاي بالا لايههايي از ابرهاي كلالهشكل و فرازشكل را تشكيل ميدهد . در قسمت جلو كومهاي باراي شديد ، ابر سبكروان نوردشكلي درست در زير پايه ابر ديده ميشود . همچنين در قسمت جلو ، گاه شكلهاي پستاني ، كه مانند نوكهاي پستان يا پستانهاي گاو از ابرهاي ميانه يا پايين آويخته است مشاهده ميشود
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی
اصطلاحات آب و هواشناسی
●مهFog : تراکم حاصل از سردشدن ذرات بخار آب در نزدیکی سطح زمین که بصورت ذرات معلق در فضای سطحی مشاهده میگردند مه نامیده میشود. به عبارت دیگر مکانیزم تشکیل مه شبیه مکانیزم تشکیل ابرها میباشد اساساً بیان جدایی مه از ابر نیز مشکل است زیرا مهها در حقیقت ابرهای استراتوس هستند که در سطح زمین و یا در طبقهایی بسیار نزدیک به زمین تشکیل میگردند.
●تودههای هوا : یک توده هوا عبارت است از حجم عظیمی ازهوا که خصوصیات فیزیکی آن بویژه ازنظردما و رطوبت در سطح افقی برای صدها کیلومتر تقریباً همسان باشد.
مناطق منشأ و انواع تودههای هوا : تودههای هوا خصوصیات اصلی خود را ازسطحی که در روی آن تشکیل میشوند کسب میکنند و از این جهت است که خصوصیات حرارت و رطوبت هر توده هوا به طور مستقیم از طریق طبیعت سطح زیرین آن تعیین میگردد. مهمترین مناطق منشأ تودههای هوا در روی کره زمین مراکز پرفشار جنب حاره و مناطق قطبی میباشند.
تودههای هوا با حرکت تدریجی خود خصوصیات نواحی منشأ خود را به سایر مناطق جهان گسترش میدهند این حالت را معمولاً «هجوم موج سرد» و یا موج گرم میگویند.
●جبههها : به طورکلی بین تودههای هوای مختلف باخصوصیات متفاوت،منطقه گذرایی که در اصطلاح هواشناسی بنام«جبهه»معروف است وجود دارد . جبههها نواحی انتقالی کوچک یا وسیعی میباشند که وسعت ناحیه آنها از ده الی صد کیلومتر تغییرمیکند با وجود این در روی نقشه های هواشناسی جبههها را باخطی نشان میدهند جبههها از لحاظ شرایط اقلیمی و هواشناختی اهمیت ویژهای را حائزند. زیرا در مناطق انتقالی و گذری آنها بین عناصر فشار،حرارت، پراکندگی بارندگی،میزان ابرناکی،جهت وزش باد و شدت آن ارتباط بسیار نزدیکی برقرار میگردد و میتوان از آن چهار نوع جبهه نام برد :جبهه گرم- جبهه سرد-جبهه مسدود و جبهه ساکن.
●تبخیر (Evaporation):در مورد تبخیر از سطح آبها،درجه حرارت،شدت باد- و درجه نمناکی بزرگترین نقش را بازی میکنند درواقع تبخیر تابعی از شرایط حرارتی است علاوه بر عوامل اساسی یاد شده فوق،فشار بخار آب،خصوصیات آب،وعمق و درجه شوری آن نیز بر تبخیر اثر میگذارند.
تعرق(transpiration) :گیاهان آبی را که برای تامین فعالیت حیاتی خود از طریق زمین بدست میآورند بعد از مصرف بصورت بخار آب به اتمسفر پس میدهند آخرین مرحله گردش آب درون پوشش گیاهی را تعرق میگویند.
●گرمای نهان تبخیر (Latent-heat-of vaporization):برای تبخیر یک گرم آب در دمای صفر درجه سانتیگراد ششصد کالری گرما و در دمای صد درجه سانتیگراد پنصد و چهل کالری از گرما مورد نیاز است و چون دما عبارت است از «میانگین انرژی حرکت مولکولی یک جسم» زمانی که آب تبخیر میشود فقط ذراتی قادرند سطح آب را ترک کرده و به اتمسفر وارد شوند که دارای سرعت فوق میانگین انرژی یاد شده باشند. از این رو حرکت مولکولی کند شده و دمای سطح آب در حال تبخیر پایین میآید.
انرژی گرمایی اضافی که با ذرات تبخیر محل میگردند به عنوان (گرمای نهان تبخیر) نامیده میشود. این گرما در زمان تراکم رطوبت،از طریق توده آب متراکم و یا تشکیل ابرها به اتمسفر پس داده میشود. اهمیت جذب گرمای نهان در فرایند مهمی چون گرم شدن اتمسفر و نقش آن در بیلان گرمای اتمسفر روشن است .
●ظرفیت (Capacity):بخار آب موجود در اتمسفر به عنوان رطوبت هوا نامیده میشود. حداکثر بخار آبی که هوا در دمای معینی میتواند دارا باشد به عنوان ظرفیت هوا نامیده میشود .
●اشباع(ٍSaturation):اشباع عبارت است از حداکثر ظرفیت رطوبتی هوا در دمای معین بطور کلی هوا زمانی به حالت اشباع میرسد که یا میزان بخار آب در آن به حداکثر ظرفیت خود برسد و یا از درجه حرارت آن تا نقطه شبنم کاسته شود.
●نقطه شبنم (Dewpoint) : دمایی است که در آن هوا به حد اشباع میرسد و به عبارت دیگر، در صورتی که در فشار ثابت تغییری در نسبت مخلوط ایجاد نگردد ولی دمای هوا پایین آید دمای ویژه جدیدی حاصل خواهد شد که بدان ، دمای نقطه شبنم گفته میشود.
●نم مطلق(Absolutehumidity) : وزن بخار آب موجود بر حسب گرم در هر واحد حجمی از هوا (بر حسب متر مکعب یا سانتی متر مکعب ) را نم مطلق میگویند و میزان آن از استوا به سمت قطبها و از سواحل به درون خشکیها و از مناطق پست به سمت نواحی مرتفع کاسته میشود .
●نم ویژه (Specific humidity) : نسبت وزن بخار آب به وزن واحد هوایی را که شامل آن است نم مخصوص میگویند.
●نم نسبی (Relative humidity) : رطوبت نسبی عبارت است از نسبت میزان رطوبت مطلق موجود در هر حجمی از هوا با دما معینی، به حداکثر رطوبت مطلقی که همان حجم از هوا در همان دما میتواند داشته باشد. به عبارت دیگر نسبت جرم بخار آب موجود در هر حجمی از هوا به جرم بخار آب موجود در همان حجم هوا را در حالت اشباع «نم نسبی» میگویند. مثلاً اگر یک کیلوگرم از هوا در دما و فشار معینی قابلیت جذب حداکثر تا ۳۰ گرم بخار آب را داشته باشد ولی فقط دارای ۱۰گرم رطوبت باشد دمای نم نسبی معادل ۵۰ درصد است .
●فشاربخارآب (Vapor pressure) : در هر دمایی بخار آب موجود در هوا دارای فشاری است که به عنوان فشار بخار آب نامیده میشود . میزان در ارتباط با عرض و فصل در حدود ۰/۲ میلی بار از سیبری شمالی در دی ماه تا
۳۰ میلی بار در مناطق حاره در تیر ماه تغییر میکند.
●تراکم(Condensation) : تبدیل بخار آب به حالت جامد یا مایع در هوا را تراکم میگویند. شرط اصلی جهت تراکم رسیدن و گذر از نقطه اشباع است از طرف دیگر شرط لازم برای وقوع فرایند تراکم وجود هستههای تراکم در هواست این هستهها عموماً باید جاذب رطوبت باشند و مهمترین ذرات جاذب رطوبت در اتمسفر،نمک دریاـ ذرات اوگانیکـ تری اکسید سولفور است .
●تصعید(Sublimation) : زمانی که درجه حرارت هوا زیر نقطه انجماد باشد،بخار آب ممکن است مستقیماً به یخ تبدیل گردد این فرایند تصعید نامیده میشود.
●شبنم (Dew) : شبنم رطوبتی است متراکم که به صورت قطراتی روی اشیاء و سطوح مختلف مشاهده میگردد در شبهای صاف و آرام،زمین از طریق تشعشع خود،به سرعت سرد میشود و در نتیجه درجه حرارت آن از هوای مجاور کمتر میشود در نتیجه هوای اطراف که خنک شده،در نتیجه تماس با زمین تا نقطه شبنم سرد میشود لازم به یادآوری است که به احتمال قوی این امر در لایه بسیار نازکی از هوا و حدود چند
سانتیمتر قبل از برخورد با زمین بوقوع میپیوندد. در نتیجه سرد شدن زیادی در زیر نقطه شبنم،بخار آب مازاد در هوا متراکم میشود.
●ژاله (Frost) : شرایط ژاله و شبنم عملاً با یک استثناء همسانند. شبنم زمانی که پدیده تراکم در روی اشیاء سرد فوق نقطه انجماد بوجود آید تشکیل میشود در صورتی که ژاله زمانی که تراکم در زیر دماهای نقطه انجماد رخ میدهد تشکیل میشود. تحت چنان شرایطی،رطوبت هوا،مستقیماً از حالت بخار به حالت جامد،بدون گذشتن ازحالت مایع،تغییر شکل میدهد به این ترتیب ژاله پدیده متبلوری است که به شکل فلس- سوزن- و پرمرغ در شبهای سرد،در روی سطح زمین و اشیاء بوجود میآید.
●مه یخزده (Rime) : در برخورد قطرات ریز یک توده هوای مه دار با اشیاء جامدی که دارای دمای زیر نقطه انجمادند،ته نشینی از کریستالهای یخ سفید و زبر تشکیل میشود که به آن مه یخ زده میگویند.
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی
انواع اقلیم ایران
ايران جزو مناطق خشك و نيمه خشك جهان محسوب مي شود كه از نظر شرايط اقليمي و آب و هوا به دو گره عمده خشك و مرطوب قابل تقسيم بندي است و هر كدام از اين دو گره از چند اقليم فرعي تشكيل شدهاند.
اقليم خشك
ميزان تبخير در اين اقليم بيش از بارندگي است و حدود دو سوم كشور را در بر ميگيرد اقليم خشك به دو اقليم فرعي بري و استپي تقسيم شده است اقليم فرعي بري اقليم عرفي بري در دو بخش سواحل جنوب غربي و داخل كشور (بخش هاي مركزي) ديده ميشود. گرماي شديد و بارندگي كم از ويژگيهاي ناحيه نخست است. در ناحيه دوم يا مناطق داخل درجه حرارت روزانه و سالانه آن دگرگونهاي زيادي داشته و كحمي بارندگي از مشخصات آن به شمار ميرود بخش هايي از متطق پست شرقي و جنوب شرقي ايران از اين نوع آب و هوا برخورددار است. اقليم فرعي استپي؛ اين اقليم حد فاصل آب و هواي بري و آب وهواي مرطوب تر است. حدود پانصد هزار كيلومتر مربع از ايران را اين اقليم در بر مي گيرد. اين نوع آب و هوا معمولا در ارتفاعات 1000 تا 1500 متر وجود دراد و كوهپايههاي خوزستان را نيز شامل ميشود.
اقليم معتدل
حدود چهارصد هزار كيلومتر مربع از سطح كشور را اقليم معتدل در بر گرفته است. نواحي پرجمعيت ايران مانند آذربايجان كردستان، كرمانشاه و ارتفاعات زاگرس هم چنين دشتهاي ساحلي درياي خزر از اين نوع آب وهوا برخوردارند اين اقليم به سه اقليم فرعي معتدل كوهستان، خزري و نقاط نسبتا مرتفع تقسيم ميشود: اقليم فرعي معتدل همراه با تمركز بارندگي از مشخصات آن به شمار مي رود مانند استان فارس. اقليم فرعي خزري اين اب و هوا خاص كرانههاي خزر و مناطق كوهستاني مسف به اين درياست. دماي معتدل با نوسانهاي كم شبانهروزي رطوبت زياد وزش نسيم دريايي و بادهاي محل و بالاخره بارندگي زياد از ويژگيهاي اين اقليم است. اقليم فرعي نسبتا مرتفع در اين مناطق، دماي هوا در سردترين ماه سال كم تر از صفر درجه و گرم ترين ماه از ده درجه سانتي گراد كم تر نمي شود. مناطق نسبتا مرتفعي از ايران كه حدود 40 هزار كيلومتر مربع است از اين گونه آب و هوا برخوردار است.
شايان توجه است كه مناطق خيلي مرتفع مانند ارتفاعات البرز، زاگرس و همچنين كوههاي سهند و سبلان كه دماي آنها در گرمترين ماه سال از ده درجه سانتيگراد تجاوز نميكند داراي آب و هواي كوهستاني هستند (جعفري، 1379 الف، ص16) اين آب و هوا چهل هزار كيلومتر مربع از مساحت كشور را شامل ميشود كه در ارتفاعات و قلههاي بلند پوشيده از برف دائمي قرار دارند.
انواع آب و هواي ايران به شكل ديگري نيز دسته بندي ميشود. بر اساس نوعي تقسيمم بندي اقليمي، آب و هواي ايران به سه بخش كلي بياباني و نيمه بياباني، كوهستاني (سرد و معتدل) و خزري نيز تقسيم ميشود (افشار، 1372 ص 52) در مجموع ايران داراي آب و هوايي متنوع است. تغييرات آب و هوا درمناطق مختلف معلول عوارض و پديدههاي طبيعي آن نواحي بوده و نسبت مستقيم با پستي و بلنديهاي اين مناطق دارد.
گياهان، جانوران و جغرافياي زيستي
طبيعت و اقليم متنوع ايران در خود گياهان و جانوران فراواني را جاي داده است كه هم از نظر تعداد و هم از نظر تنوع در مقايسه با ساير نقاط جهان شگفت انگيز است. به عنوان مثال تعداد گونه هاي پستانداران وحشي ايران با 168 گونه تقريباً با تعداد كل گونه هاي پستاندار در قاره اروپا برابر است.
همچنين در ايران 8000 گونه گياهي، 174 گونه ماهي، 20 گونه دوزيست، خزنده و 514 گونه پرنده زيست مي كنند. هر كدام از گياهان و جانوران در منطقه خاصي يافت مي شوند كه زيستگاه ناميده مي شود و محدوده پراكندگي آن ها، جغرافياي زيستي را تشكيل مي دهد. از ميان اين موجودات تعدادي آسيب پذير، گروهي در خطر انقراض و بخشي در آستانه انقراض قرار دارند.بر گرفته از آدرس زیر:
موضوعات مرتبط: آب و هواشناسی
روند گرمایش زمین طی 131 سال
این پست رو بعد از اینکه وب سایت آقای دکتر حسنی مهمویی رو دیدم و به مطالب تغییر اقلیم که توسط ایشان نگاشته شده است علاقه مند شدم گذاشتم.
محیط زیست > گرمایش جهانی- همشهری آنلاین: سازمان فضایی آمریکا اقدام به انتشار ویدئویی از افزایش گرمای زمین از سال 1880 کرده است
این ویدئو با استفاده از اطلاعات دمای هوا در ناسا ساخته شده تا بررسی تصویری روی گرمایش زمین داشته باش
این ویدئو با استفاده از اطلاعات دمای هوا در ناسا ساخته شده تا بررسی تصویری روی گرمایش زمین داشته باشد، این تصویر گرمای ثبت شده هوا در سال 1880 را نشان میدهد و نشان میدهد که در آن زمان چقدر دمای هوای جهانی کم بوده است
تاسال 1915، دمای هوا در بخشی از نقاط دنیا گرم شد
تاسال 1915، دمای هوا در بخشی از نقاط دنیا گرم شد
در سال 1926، قسمت اعظم نیم کره شمالی گرمتر به نظر می رسد
در سال 1926، قسمت اعظم نیم کره شمالی گرمتر به نظر میرسد
در سال 1963، گرما به نیم کرده جنوبی نیز رسیده است
در سال 1963، گرما به نیم کرده جنوبی نیز رسیده است
تا اواسط دهه 90 ، دمای هوا به نحو قابل توجهی در سراسر جهان افزایش یافته است
تا اواسط دهه 90 ، دمای هوا به نحو قابل توجهی در سراسر جهان افزایش یافته است
این ویدئو با آخرین اطلاعات در سال 2011 خاتمه می یابد
این ویدئو با آخرین اطلاعات در سال 2011 خاتمه مییابد
به گزارش خبرگزاری مهر، ویدئوی منتشر شده توسط ناسا که این تصاویر از آن گرفته شده نشان دهنده تغییرات گرمای زمین از سال 1880 تا سال 2011 طی 26 ثانیه است.
این ویدئو نشان میدهد که درحالی که انتشار گازهای گلخانهای از تولید انرژی، خودروها و صنایع افزایش یافته است، دمای زمین نیز افزایش یافته است به طوری که این دما در دهه 1970 بسیار شدید شده است.
موسسه مطالعات فضایی گودارد ناسا در نیویورک که گرمای سطح کره زمین را به طور مرتب مورد نظارت قرار دارد، این ویدئو را ساخته تا نشان دهد که چگونه زمین ظرف چند دهه آینده گرمای بیشتر از آنچه که امروز وجود دارد را تجربه میکند.
جیمز هنسن مدیر این موسسه اظهار داشت: ما میدانیم که سیاره زمین بیش از آنکه انرژی آزاد کند، انرژی جذب میکند. از این رو ما شاهد افزایش این دما در آینده خواهیم بود.
وی افزود: حتی با تأثیرات سرمایشی" لانینا" و کاهش فعالیتهای خورشیدی طی چند سال گذشته، سال 2011 یکی از گرمترین سالهای ثبت شده میان 10 سال بوده است.
لانینا وضعیتی است که در قسمت مرکزی و شرقی استوایی اقیانوس آرام، آب سردتر از حالت طبیعی میشود. لانینا در هر سه تا هفت سال اتفاق میافتد و درجه حرارت آب دریا سرد میشود. این پدیده حاصل تغییر اختلاف فشار منطقه است و اجازه میدهد سطح آبهای اقیانوس در قسمت شرقی سردتر از حالت معمول شود و در قسمتهای حاره غربی گرمتر از حالت عادی گسترش یابد.
تفاوت میان سال 2011 و سال 2010 به عنوان گرمترین سال در آمار ثبت شده 0.12 درجه سانتیگراد بوده است.
نخستین 11 سال قرن بیست و یکم در مقایسه با اواخر قرن بیستم دمای به شدت بالاتری داشته است.
میانگین دمای جهانی در سال 2011 ، 0.51 درجه سانتیگراد گرمتر از اواسط قرن بیستم بوده است.
در این تصاویر از سال 1880 تا 2011 رنگهای قرمز نشان دهنده دمای بیشتر از حد متوسط در طول دوره 1951-1980 است، درحالی که رنگ آبی نشان دهنده گرمای کمتر از حد معمول است
+ نوشته شده در یکشنبه ۱۶ مهر ۱۳۹۱ ساعت 10:27 PM توسط | 2 نظر
جواهر کارائیب
:
آبهای کمعمق کرانههای کوبا را در این تصویر گرفته شده از ماهواره انویست در سال 2011 فرا گرفتهاند.
پژوهشگران برای ایجاد این تصویر بدون ابر از این جزیره دریای کارائیب، سه شات عکس را به هم چسباندهاند.
مجمعالجزایر فلوریدا کیز به صورت نواری روشن در شمال غرب کوبا دیده میشود، و نوک جنوب شرقی جزیره کوبا بوسیله رشته کوههای سیرا مائسترا تاریک شده است.
+ نوشته شده در چهارشنبه ۲۲ شهریور ۱۳۹۱ ساعت 10:52 PM توسط | 3 نظر
شناسایی با کلوت؛ بزرگترین شهر کلوخی دنیا - کرمان
سفر > دیدنیها- محمد ملاحسینی:
کلوت بزرگترین شهر کلوخی دنیا، در کویر لوت و در فاصله 40 کیلومتری شمال شرقی شهداد قرار دارد و بزرگترین عوارض طبیعی و کلوخی دنیا و نیز منحصر به فردترین عارضه کویر است و از دور به شهری بزرگ می ماند با ساختمانهای کوتاه و بلند
کلوت
بزرگترین شهر کلوخی دنیا - کویر لوت
این ابر شهر کلوخی دنیا، 80 کیلومتر عرض و 145 کیلومتر طول دارد. بیش از 11 هزار کیلومترمربع مساحتش است و در دل کویر لوت قرار دارد.
شاید تاکنون نام بزرگترین شهر کلوخی دنیا را نشنیده باشید. شهری در بیابان لوت که پایتخت کویر لوت نام دارد ؛ شاهکاری است از باد، خاک و آب.
کلوتهای ایران بزرگترین عارضه دنیا هستند و در آنجا هیچ گیاهی نمیروید و اساساً هیچ موجود زنده ای وجود ندارد. در شهر کلوتها حتی باکتریها حق حیات ندارند. آنجا شهری پر از ساختمانهای کوتاه و بلند است. کلوتها در اثر فرسایش آبی و بادی طی هزاران سال شکل گرفته اند.
دراین شهر کسی زندگی نمیکند و هر چه هست سراسر سکوت و آرامش است. کلوت ساختاری است از حرکت باد در دل نرم خاک کویر که در طول سالیان سال شکل گرفته است.
نم باران اگر بر تن خشک کویر ببارد، خاک های تل شده گرد سنگی را بر هم استوار کرده و سازه ای را به وجود آورده که گویی بنایی خشتی از تمدنی متعلق به ما قبل تاریخ است.
کلوتها سرزمینی سوزان و عاری از هرگونه حیات و با گرمایی در حدود 70 در جه سانتیگراد بالای سفر هستند. در این مکانها به علت گرمای شدید باکتریها نمی توانند زندگی کنند.
مجموعه کلوتها از 43 کیلومتری شهرستان شهداد در استان کرمان آغاز می شوند و در دل کویر امتداد می یابند و به دلیل دمای بالای کویر هیچ موجود زنده ای در اطراف کلوتها وجود ندارد و حیاط نباتی و حیوانی در این قسمت از کره خاکی محو می شود.
کلوتها که رقص باد در کویر آنان را به وجود آورده در دنیا بی نظیر هستند و شهرتی جهانی دارند و شاید از معدود سازههای بی نظیر طبیعت باشند که انسان در ساخت آنها هیچ تاثیری نداشته و به دلیل وجود فرسایش دائمی همچنان در حال تغییر و تحول هستند.
گودترین نقطه ایران با ۵۶ متر ارتفاع از سطح دریا در این کلوتها قرار دارد. کلوتهای شهداد یک عارضه طبیعی، بکر، زیبا و دیدنی میباشند که در اثر عوامل فرسایش طی سالیان دراز شکل گرفته و یک شهر افسانه ای را در دل دشت لوت بنا کرده که با گذر از دل این شهر کلوخی به رغم زیباییهای بکر طبیعی، وحشتی زیبا را در نگاه و دل هر رهگذری به تصویر میکشد.
در داخل این کلوتها و در فاصله ۲۰ کیلومتری آن منطقه ای عجیب تر به نام گندم بریان وجود دارد که طول این منطقه ۴۸ و عرض آن ۱۰ کیلومتر و مساحت تقریبی آن ۴۸۰ کیلومتر مربع می باشد. سطح این منطقه از گدازههای آتشفشانی سیاه رنگ پوشانده شده و رنگ تیره آن حرارت تابش خورشید را بیش از حد معمول جذب می کند.
پروفسور پرویز کردوانی بیابان شناس معروف و استاد دانشگاههای تهران اعتقاد دارد کویر شهداد زیباترین کویر دنیا است .وی این نقطه از کویر را که دمای آن در تابستان به 100 درجه سانتیگراد می رسد به عنوان گرم ترین نقطه کره زمین اعلام کرده است.
وی معتقد است بیابان دشت لوت شهداد عجایب و شگفتیهایی دارد که مردم ایران آنها را نشناختهاند و در هیچ جای دنیا چنین کلوتهای زیبایی وجود ندارد.
+ نوشته شده در دوشنبه ۹ مرداد ۱۳۹۱ ساعت 2:23 PM توسط | 2 نظر
مشاهده تمام زلزلههای دنیا با یک کلیک؛ نقشه 203 هزار زلزله در 144 سال
محیط زیست > فجایع - همشهری آنلاین:
برای یافتن امنترین نقطه بر روی زمین بد نیست نگاهی به این نقشه بیاندازید،زیرا میتوانید بر روی آن هر نقطهای از زمین که طی 114 سال گذشته در آن زلزله رخ داده است را بیابید.
در این نقشه هر نقطهای از زمین که از سال 1898 تا به امروز در آن زمینلرزهرخ داده نمایش داده شده است. بر اساس این نقشه حاشیه اقیانوس آرام خطرناکترین بخش از کره زمین است. این نقشه به طور کلی از 203 هزار و 186 درسرتاسر جهان تشکیل شده که هر یک نشاندهنده منطقه وقوع زمین لرزه هستند.
این نقشه که مملو از نقطههای درخشان و نئونی است، در واقع پروژه جنبی مهندس نقشهکشی به نام جان نلسون بودهاست که حین ساخت نرمافزاری به نام IDV Solutions که برای مصور سازی اطلاعات به کار گرفته میشود ساخته شده است.
نلسون برای آزمودن نرمافزارش اطلاعات مربوط به تمامی زمینلرزههایی که از سال 1898 تا به امروز بر روی زمین رخ دادهاند را بر اساس شدت زمین لرزهها دستهبندی کرد و آنها را بر روی نقشه توزیع کرد.
در میان زمینلرزههایی که بر روی نقشه مشخص شدهاند،زمین لرزه بزرگ سانفرانسیسکو که جان سه هزار انسان را گرفت و همچنین زمین لرزه کرایسچرچ نیوزیلند که 185 کشته به جا گذاشت نیز وجود دارند.
وی در کنار این نقشه،نقشهای از مسیر گردبادهای 6 دهه گذشته آمریکا بر اساس مقیاس فوجیتا که توفانها و گردبادها را بر اساس میزان آسیبهای وارد شده به ساختمانها میسنجد، ارائه کرده است. در این نقشه از اطلاعات دولت آمریکا درباره گردبادهای رخ داده در این کشور از سال 1950 تا 2011 استفاده شدهاست.
وی قصد دارد این نقشه را به گونهای تعاملی سازد که کاربران بتوانند اطلاعات را بر اساس شدت وقوع پدیده، سال وقوع، موقعیت، فصل و دیگر موارد فیلترسازی کنند.
+ نوشته شده در پنجشنبه ۲۲ تیر ۱۳۹۱ ساعت 11:4 PM توسط | نظر بدهيد
نقشهایی بدیع و زیبا از جشنواره شگفتانگیز شترها
سفر > دیدنیها - همشهری آنلاین - هلن صدیق بنای:
شترهای کویرنورد در رقابتی تنگاتنگ با یکدیگر وارد دنیای هنر مدل مو شدند...
در سراسر کشورهای چون هند، پاکستان و همچنین کشورهای خاورمیانه، "شتر" به عنوانموجودی بومی وصحرایی، شناخته شده است. شتر یک حیوان بیابان گرد، با توانی بسیار بالا است.
شتر نقشی باور نکردنی در فرهنگ، اقتصاد، خوراک و سرگرمی مردم این سرزمینها دارد. این موجود؛ پر کار، پر تحمل (استفاده برای باربری، مسافربری با حداقل آب و علوفه) و پر فایده (استفاده از شیر، گوشت و پوست و...) استو همیشه همراه و یار انسانهای بومی منطقه در بیابانهای داغ و بی آب و علف بوده و هست. شتر در جنگها، مسابقات، تفریحات و حتی بقای زندگی آنها نقشی اساسی ایفا کرده است.
شتر با توان ذاتی و مکانیزم بدنی خدا دادی، میتواند در گرمترین آب و هوا، و محیط هایی چون کویر، به مدت طولانی (حدود 14 روز بدون آب و غذا) به فعالیتهای باربری، مسافربری و سایر کارهای مورد نیاز انسان بومی بپردازد و در چنین شرایطی زنده بماند و زندگی بخشد.
نقشها بسیار ظریف و زیبا هستند...با این وجود آرزو میکنم این حیوان اذیت نشده باشد.
در میدان جشنواره
این موجود، سر سخت با وجود تمام خدماتی که به انسان میدهد، این بار با کاربرد و بهرهای دیگر از صحرای بایکانر در راجستان - هندوستان و صحرای گلستان در پاکستان و صحرای پیجینت در ابوظبی سر در آورده است.
روز جهانی شتر، بیست و دوم ماه ژوئن که یکی از گرمترین و بلند ترین روزهای سال است، انتخاب شده و هرساله جشن گرفته میشود.
این جشنواره؛ هنر شگفتانگیز هنرمندان گمنام این سرزمینها را در طراحی، نقش پردازی و کوتاه کردن موهای بدن شترها به نمایش میگذارد که گفته میشود حدود سه سال به طول میانجامد. دوسال برای بلند شدن موها و یک سال برای آرایش و نقش زدن بر آنها بر اساس الگوهای سنتی و...
نقشهای مختلف ساده و زیبا بر روی گردن و کوهان این شتر
شتر با نقش سیمرغ به همراه ساربانش
طرحها و نقشها در این جشنواره به مسابقه گذاشته میشود وبهترین و زیباترین نقش جایزه دارد.
میگویند؛ جشنواره شتر یکی از زیباترین و تماشاییترین جشنوارهها است. این جشنواره سابقه چندان طولانی ندارد و برای راهاندازی چنین مراسمی نیاز به صرف زمان زیاد، تلاش سخت و ساربانان بسیار است تا شترها را برای چنین مراسمی آماده کنند.
هنر طراحی و مدل کوتاه کردن موی شتر با الگوهای ییچیده، ظریف و خوش نقش، واقعا زیبا و بینظیر است. این هنر در حال حاضر جزئی از فرهنگ گله داری در این کشورها شده است.
تصاویر موجود بخشی از این زیباییها را به نمایش میگذارند. این تصاویر توسط اوزاکب یاسو به کادر در آمدهاند
موضوعات مرتبط: جغرافیا ، آب و هواشناسی




















